• Sayfa ilk yayımlanma tarihi: 20/09/2018 • Son güncelleme: 16/10/2021

NOT: Kitap seslendirecek gönüllülerimizin başladıkları kitabı bitirecek şekilde bir planlama yapmalarını ve aşağıdaki kurallara göre seslendirmelerini önemle rica ederiz.

Seslendirmeye başlamadan önce her türlü elektronik aletin özelliklede cep telefonu (uçuş modu) ya da telsiz telefonun kapalı olmasına dikkat edilmelidir. Bunlardan herhangi birinin açık olması durumunda kaydınız beklenmedik şekilde etkilenebilmektedir.

Kitabı okumaya başlarken öncelikle:

“Ayrım 1” diye seslendirdikten sonra, aşağıdaki metin okunmalıdır:

“Seslendiren: (seslendirmeyi yapanın adı)”

Örneğin; “Seslendiren: (Azize Hande ÇELİK)”

Daha sonra ise aşağıdaki maddelenmiş kitap bilgileri okunmalıdır.

* Okunacak bu bilgilerin seslendirmeye başlamadan önce ayrı bir kağıda not alınması ve oradan okunması gerekmektedir.

* Seslendirdiğiniz kitapta aşağıdaki başlıklardan herhangi biri yoksa, lütfen o başlığı seslendirmeden bir sonraki başlığa geçiniz.

* Hak sahipleri ile ilgili bilgiler çok önemlidir. (Yazarın adı, Yayınevi gibi

1-Kitabın adı, kitabın özgün adı, kitabın yazarı, kitabın çevirmeni, kitabın türü, kitabın yayınevi, kitabın kaçıncı baskısı olduğu, kitabın basıldığı tarih, kitabın baskı yeri, kitabın sayfa sayısı: Bu bilgileri seslendirirken, kitabın adı, kitabın özgün adı, kitabın yazarı, kitabın çevirmeni, kitabın türü bölümlerini söylerken bu başlıkları da seslendiriniz.

ÖRNEK 1: Kitabın Adı: Bir dinazorun anıları, Yazarı: Mina URGAN, Türü:

Yaşantı, Yapı Kredi Yayınları, 47. baskı, Şubat 1999, İstanbul, 353 sayfa ÖRNEK 2: Kitabın Adı: Yüreğinin götürdüğü yere git, Kitabın Özgün Adı:

Va’dove Ti Porta Il Cuore, Yazarı: Susanna TAMARO, Çeviren: Eren CENDEY ,

Türü: Roman, Can Yayınları, 53. baskı, 1998, İstanbul, 158 sayfa

2- “Kitabın kapak resmi” Bu bölümde kitabın kapağında bulunan resim kitabın kapak resmi denildikten sonra kısaca anlatılmalıdır. Eğer resmi doğaçlama anlatmakta güçlük çekiyorsanız, bu bilgiyi de önceden not almanızı öneririz.

Örnek: Kitabın kapak resmi: Resimde okyanus üzerinde kağıttan yapılmış bir gemi, üzerinde kırmızı bir lamba ve uzakta güneşe benzeyen yeşil ortası kırmızı bir yuvarlak görüyoruz

3- “Kitabın arka yüzü” denilerek, kitabın arka sayfasındaki tanıtım bilgileri okunacaktır.

*Şayet seslendirilecek bir bilgi yazmadılarsa elinizden ne gelir ki? Lütfen bir sonraki seslendirme aşamasına geçiniz

4- Kitabın önsözü, içindekiler kısmı, bölüm ve alt başlıkları ile birlikte seslendirilecektir. Şayet ders kitabı seslendiriyorsanız sayfa numaraları söylenmelidir.

*Bu başlıklardan var olanları seslendirmeniz yeterlidir.

5- Bu bilgiler seslendirildikten sonra yeni bir ayrıma geçilecektir ve bu ayrımın adı ise “Ayrım2” dir. (Yani ilk 4 maddeyi kapsayan işlemler gerçekleştirildikten sonra)

Kitaba birinci ayrımda başlanmamalı ilk ayrımda yalnızca belirttiğimiz künye bilgileri okunmalıdır.

Nedir Bu Ayrım Meselesi ???

Bir müzik CD’si aldığınızda, içinde şarkılar ve karşılarında dakikalarını görürsünüz. Burada her şarkıya “track” denmiştir. track1, track2, track3 diye gitmektedir. CD çalarınıza taktığınız zaman track1’den başlamakta ve devam etmektedir. Farzedelim 3 şarkı dinlediniz ve işiniz çıktı bıraktınız. Tekrar başladığınızda 4. şarkıya rahatça ulaşabilirsiniz.

Ancak şöyle düşünün tüm şarkıları arka arkaya tek bir track içine kaydetselerdi 4. şarkıya nasıl ulaşacaktınız? İmkansız tabi. Mecburen baştan 3 şarkıyı tekrar dinlemek zorunda kalacaktınız. Bunu kitaplara aktaralım. 200 sayfa kitabı tek bir ayrıma okudunuz. Ne olacak? Okuyucu 50 sayfa dinledi ve uykusu geldi, “pause’a” alıp yatacak pil bitmezse sabah devam edecek! Kapattığı anda baştan 50 sayfayı yeniden dinlemesi gerekecek. Çekilecek çile değil. Bunu önlemek için şarkılarda olduğu gibi bir kitabı ayrımlara bölüyoruz. Birinci ayrım için; Başına ayrım 1 diyoruz ve okuyoruz (ayrım 1 ilk 3 maddede anlatıldı. Okuma bitti düzeltmelerini yapıp bunu 001-KitabinAdi.mp3 olarak kaydedip kitabın ismi ile oluşturduğumuz klasörün (Türkçe karakter kullanmıyoruz ve kelimeler arasında boşluk bırakmadan bir sonraki kelimenin ilk harfini büyük harf ile yazıyoruz.) içinde saklıyoruz. Tekrar yeni bir dosya açıp başına ayrım

2 deyip kitabı, yani ilk 15- 20 dakikalık bölümü okumaya başlıyoruz.

Bitince düzenleyip 002-KitabinAdi.mp3 olarak kaydedip saklıyoruz. Bu böylece devam ediyor. Sonunda 10 tane ayrım oldu diyelim. Bunların hepsini bir CD içine alıyoruz ve işimiz bitiyor. Dinleyici CD çalarına taktığı an

001-KitabinAdi.mp3 çalmaya başlıyor. 8 ayrım dinledikten sonra kapatıyor.

Tekrar açtığında CD çalarından 009-KitabinAdi.mp3’e gelip devam ediyor.

Kitabı okurken bölüm başlıkları okunacaktır. Bölümlerin ayrımlarla ilgisi yoktur. Örneğin 003-KitabinAdi.mp3’de hala bölüm 1 okunuyor olabilir.

Önemli hatırlatma !!! : Dosya isimlerinde Türkçe karakterler kullanmayınız. Ör: 001-KitabinAdi.mp3 doğru, 001-KitabınAdı.mp3 yanlıştır.

5.1- Her ayrım başında yalnızca kaçıncı ayrım olduğu ve o anki sayfa numarası söylenecektir:

Örnek: Ayrım2 sayfa 14

Ders kitaplarında ise her değişen sayfa numarası söylenmelidir.

Örnegin dosyayı kaydederken ayrımlar 001-KitabınAdı, 002-KitabınAdı şeklinde isimlendirilecek, söylenirken ise ayrım bir, ayrım iki diye söylenecektir.

5.2- Edebi eserlerde en fazla 15-20 dakikada bir ayrım yapılacaktır. Çocuk kitaplarında ise 8-10 dakika geçilmeyecektir.

5.3- Kitabın okunması tamamlandığında “Kitabın sonu” ifadesi kullanılır ve o günkü tarih söylenmelidir.

Örneğin: Kitabın sonu, 12 Mart 2006

5.4- Son ayrımda ise kitabın sonundaki kaynakça, indeks, sözlük gibi kısımlar (başlıkları dahil) okunmalıdır.

6- Dipnot bulunduğu cümlenin sonunda okunur. Okunurken dipnot diye başlanır, Dipnot, ilgili kelime ve açıklaması biraz daha hafif bir ses tonu ile okunarak farklı bir bölüm olduğu hissettirilmelidir.

Örneğin: Atının üzerindeki ataman (1) yüksek sesle bağırdı.

Seslendirme şekli: “Dipnot Ataman: Kazak reislerine verilen isimdir.” Eğer bir dipnot bir paragraftan daha uzun sürüyorsa dip not bittiğinde “Kitaba dönüş” denilerek kitap okunmaya devam edilmelidir.

Kitaptaki dipnot sayısı çok fazla ise bu dipnotların okunuş şekli ile ilgili olarak lütfen kütüphane danışmanınız ile iletişim kurunuz.

7- Parentez işareti içinde olan kelime ve cümlelerde ise; ses tonu değiştirilmeli ve yalnızca parentez işareti içinde olan kelimelerin parentez içinde olduğu belirtilmelidir.

Örneğin: (Annemin kırmızı ayakkabısı)

“Parentez annemin kırmızı ayakkabısı” şeklinde.

*”Parantez” diye başlayıp parantez içindeki kelimeyi seslendirdikten sonra içinizden 1_2 diye saymalısınız (yani bu kadar bir süre bekledikten) sonra kitabı seslendirmeye devam etmelisiniz.

8- Tırnak işareti içinde olan kelime ve cümlelerde ise; ses tonu değiştirilmelidir. “Tırnak İçinde” gibi bir ifade kesinlikle kullanılmamalıdır.

9- Kitap içinde karşılaşılan kısaltma önce kısa ve açık şekliyle okunmalı, daha sonraki karşılaşmalarda yalnızca kısa şekliyle okunmalıdır.

Örneğin: “MEB Milli Eğitim Bakanlığı”, daha sonraki karşılaşmalarda ise yalnızca “MEB” şeklinde olmalıdır.

10- “Yabancı kelime” seslendirme:

Yabancı kelimeleri ilk karşılaştığınız yerde O kelimenin altını çizin. O AYRIM’ın sonunda; ”Bu ayrımda geçen yabancı kelimelerin yazılışları” şeklinde bir seslendirma yaptıktan sonra önce kelimeyi özgün söylenişi ile sonra ise tek tek harf olarak (harflerin Türkçe’de okunduğu gibi) seslendirmelisiniz. Bu kelime ile daha sonraki karşılaşmalarınızda sadece özgün söylenişini seslendirebilirsiniz. Seslendirme şekli; “Boris” Be, O, Re, İ, Se ; “İrina” İ, Re, İ, Ne, A ; “Pavel” Pe, A, Ve, E, Le.

11- Seslendirme sırasında dil sürçmesinden kaynaklanan hatalar ve kelimenin yanlış okunması söz konusu olursa seslendirme bu “CÜMLE’nin”

başından itibaren yeniden yapılmalıdır.  Hatalarınızın nasıl düzeltileceğile ile ilgili daha ayrıntılı bilgi için kayıt programınızın kullanımını anlatan  belgeye bakınız.

12- Seslendirme sırasında, sayfa çevirme sesi, duyulmamalıdır. Nefes alırken, daima ağızdan nefes alınmalıdır. Burundan nefes alınması halinde dikkat çekici sesler çıkabilir

13- Kayıtlardaki sesin istenen kalitede olup olmadığını kontrol etmek için kayıt yapan kişi sesleri mutlaka kulaklıktan takip etmelidir

14- Masaüstü mikrofon kullanıldığı takdirde, mikrofon ile olan uzaklığa çok dikkat edilmelidir çünkü bu uzaklık değiştikçe kayıttaki ses şiddeti dikkat çekici bir şekilde değişiklik göstermektedir

15- Her kitabın okunma hızı ve tonlama şekli o kitabın özelliğine uygun olmalıdır. Örneğin, yetişkinler için okunan bir roman daha akıcı, çocuklar için okunan bir masal kitabı ise, daha yavaş okunmalıdır.

BİLİMSEL ve DERS KİTAPLARI:

1. Okunan kitap, ders kitabı veya bilimsel türde bir kitap ise her sayfanın başında sayfa sayısı belirtilir.

Yeni sayfaya geçildiğinde cümle bitmemiş ise cümle tamamlandıktan sonra sayfa sayısı söylenmelidir.

2. Kitap içerisinde yer alan resim, tablo, grafik, sıra numarasına göre tablo ve grafikte yer alan bilgiler ya da semboller dinleyecinin anlayabileceği tarzda okunmalıdır.

Seslendirme Öncesi Not Alınması Gereken Bilgiler Lütfen kitap okumaya başlamadan önce aşağıdaki bilgileri örneklerde gösterildiği şekilde ayrı bir kağıda not alınız.

1. Kitabın adı, kitabın özgün adı, kitabın yazarı, kitabın çevirmeni, kitabın türü, kitabın yayınevi, kitabın kaçıncı baskısı olduğu, kitabın basıldığı tarih, kitabın baskı yeri, kitabın sayfa sayısı: Bu bilgileri seslendirirken, kitabın adı, kitabın özgün adı, kitabın yazarı, kitabın çevirmeni, kitabın türü bölümlerini söylerken bu başlıkları da seslendiriniz.

ÖRNEK 1: Kitabın Adı: Bir dinazorun anıları, Yazarı: Mina URGAN, Türü:

Yaşantı, Yapı Kredi Yayınları, 47. baskı, Şubat 1999, İstanbul, 353 sayfa ÖRNEK 2: Kitabın Adı: Yüreğinin götürdüğü yere git, Kitabın Özgün Adı:

Va’dove Ti Porta Il Cuore, Yazarı: Susanna TAMARO, Çeviren: Eren CENDEY ,

Türü: Roman, Can Yayınları, 53. baskı, 1998, İstanbul, 158 sayfa

2. “Kitabın kapak resmi” Bu bölümde kitabın kapağında bulunan resim kitabın kapak resmi denildikten sonra kısaca anlatılmalıdır. Eğer resmi doğaçlama anlatmakta güçlük çekiyorsanız, bu bilgiyi de önceden not almanızı öneririz.

Örnek: Kitabın kapak resmi: Resimde okyanus üzerinde kağıttan yapılmış bir gemi, üzerinde kırmızı bir lamba ve uzakta güneşe benzeyen yeşil ortası kırmızı bir yuvarlak görüyoruz.